Trước những lo ngại về rủi ro rửa tiền và tài trợ khủng bố liên quan đến tài sản ảo, Chính phủ Việt Nam đã đặt ra yêu cầu cấp bách cho Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước trong việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý, nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tài sản ảo và các dịch vụ liên quan. Trong đó, Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ đề xuất, phát triển một khung pháp lý toàn diện để cấm hoặc điều chỉnh một cách có hiệu quả đối với tài sản ảo, với mục tiêu hoàn thành trước tháng 5/2025.
Ngân hàng Nhà nước cũng được yêu cầu tiến hành đánh giá rủi ro rửa tiền trong các lĩnh vực nhạy cảm như kinh doanh casino, trò chơi có thưởng, và đặc biệt là tài sản ảo, với kết quả dự kiến sẽ được công bố vào tháng 9. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc thắt chặt quản lý, nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro pháp lý và tài chính liên quan đến hoạt động của tài sản ảo, cũng như tăng cường an toàn, minh bạch trong hệ thống tài chính.
Hiện tại, tại Việt Nam, khái niệm về tiền ảo và tài sản ảo vẫn chưa được định nghĩa một cách rõ ràng trong pháp luật, mặc dù những loại tiền số như Bitcoin, Ethereum đã trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi. Chính phủ trước đây đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước tiến hành nghiên cứu và thí điểm về tiền ảo, nhằm đánh giá và ngăn chặn rủi ro rửa tiền và các vấn đề liên quan đến hệ thống ngân hàng. Dù vậy, tiền ảo hiện nay vẫn chưa được công nhận là tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam.
Trong bối cảnh đó, giao dịch tài sản ảo tại Việt Nam chủ yếu diễn ra thông qua các sàn giao dịch quốc tế hoặc thỏa thuận trực tiếp giữa các cá nhân, mà không được sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan quản lý. Điều này không chỉ tạo ra rủi ro rửa tiền mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác cho người tham gia. Do đó, việc Quốc hội đề nghị Chính phủ sớm xây dựng khung pháp lý cho tài sản ảo là một bước đi quan trọng, nhằm kiểm soát và hạn chế những hậu quả tiêu cực có thể xảy ra.
Đáng chú ý, theo Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị tài sản ảo mà Việt Nam nhận về trong khoảng thời gian từ 10/2021 đến 10/2022 lên tới gần 91 tỷ USD, trong đó bao gồm cả các hoạt động bất hợp pháp trị giá 956 triệu USD. Con số này cho thấy quy mô lớn của thị trường tài sản ảo tại Việt Nam, cũng như nhu cầu cấp thiết trong việc quản lý và giám sát chặt chẽ loại tài sản này.
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã bắt đầu áp dụng các quy định nghiêm ngặt về tiền ảo và tài sản ảo, nhằm bảo vệ người dùng và ngăn chặn tội phạm tài chính. Ví dụ, Liên minh châu Âu đã thông qua đạo luật Thị trường tài sản mã hóa (MiCA) để đối phó với những thách thức từ công nghệ cao và blockchain. Các quốc gia như Mỹ và Hàn Quốc cũng đã triển khai nhiều biện pháp để tăng cường minh bạch và tuân thủ pháp lý trong lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng nhấn mạnh việc các bộ ngành liên quan cần phải đưa ra kế hoạch cụ thể để giảm thiểu rủi ro rửa tiền trong các lĩnh vực khác của nền kinh tế, như sử dụng tiền mặt, vàng trong mua bán bất động sản và tham nhũng. Điều này phản ánh rõ nét quyết tâm của Việt Nam trong việc tạo ra một môi trường kinh tế minh bạch, lành mạnh, và hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam ra khỏi danh sách rà soát tăng cường (danh sách xám) của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) trước tháng 5/2025.
Tóm lại, việc Chính phủ Việt Nam đề ra kế hoạch hành động và yêu cầu các bộ ngành liên quan xây dựng khung pháp lý cho tài sản ảo và tiền ảo là một bước đi quan trọng trong nỗ lực chống rửa tiền và tài trợ khủng bố. Điều này không chỉ thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc đảm bảo an toàn, minh bạch cho hệ thống tài chính quốc gia mà còn góp phần nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế trong lĩnh vực quản lý tài chính, ngân hàng.