Khi giao dịch bất kỳ một sản phẩm nào, số lượng và giá cả là 2 yếu tố bắt buộc để hình thành nên giao dịch đó. Chẳng hạn như bạn đi mua cam, người bán sẽ hỏi bạn mua bao nhiêu kg và mua loại cam với giá bao nhiêu, trong giao dịch forex cũng tương tự vậy, giá cả chính là tỷ giá các cặp tiền tệ và đơn vị đại diện cho khối lượng chính là lot.
Lot chắc chắn là khái niệm bạn sẽ được nghe đến đầu tiên cùng 1 số khái niệm khác như pip, giá bid hay giá ask… vì chúng luôn gắn liền với các giao dịch trên thị trường, là yếu tố cấu thành nên một giao dịch cũng như dùng để xác định lợi nhuận hay thua lỗ của giao dịch đó.
Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng làm rõ Lot là gì? Giao dịch với bao nhiêu lot là đủ?
Lot là gì?
Lot hay lô chính là đơn vị đo khối lượng giao dịch của các sản phẩm trong thị trường forex như cặp tiền tệ, vàng, dầu, cổ phiếu, chỉ số…bằng Hợp đồng chênh lệch CFD.
Tại sao lại là lot (lô) mà không phải là một đơn vị đo lường nào khác?
Đặc điểm của thị trường forex là nhà đầu tư giao dịch các tài sản dưới dạng các Hợp đồng chênh lệch CFD. Mà bản thân các CFD là một loại công cụ tài chính, không phải là hàng hóa hay một vật thể nào đó nên sẽ không thể sử dụng các đơn vị đo như kg, cái, km… nên người ta đã sử dụng khái niệm lot để làm đơn vị đo khối lượng cho các CFD đó.
Tuy nhiên, tùy từng loại sản phẩm hay tài sản trong thị trường ngoại hối sẽ có cách tính lot hơi khác nhau một chút.
- Đối với forex (các cặp tiền tệ)
1 lot tiêu chuẩn sẽ bằng với 100,000 đơn vị tiền tệ cơ bản. Nhiều người nói rằng 1 lot tiêu chuẩn bằng 100,000 USD là hoàn toàn sai. Đơn vị tiền tệ sẽ phụ thuộc vào mỗi cặp forex
Ví dụ
- Cặp USD/CAD, 1 lot = 100,000 USD, mua 1 lot USD/CAD với tỷ giá 1.32333 có nghĩa là để mua 100,000 USD bạn cần phải có 132,333 CAD (1)
- Cặp EUR/USD, 1 lot = 100,000 EUR, mua 1 lot EUR/USD với tỷ giá 1.10816 có nghĩa là để mua 100,000 EUR bạn cần phải có 110,816 USD (2)
- Cặp EUR/JPY, 1 lot = 100,000 EUR, mua 1 lot EUR/JPY với tỷ giá 120.523 có nghĩa là bạn dùng 12,052,300 JPY để mua 100,000 EUR (3)
Đến đây, nhiều bạn sẽ thắc mắc là nếu tài khoản giao dịch của các bạn chỉ có một loại tiền tệ thôi thì làm sao có thể giao dịch nhiều cặp tiền khác nhau?
USD là đồng tiền phổ biến nhất, nên chúng tôi sẽ lấy ví dụ tài khoản của các bạn đang ký quỹ bằng USD và không sử dụng đòn bẩy.
- Trường hợp (1) ở ví dụ trên, dùng 132,333 CAD để mua 100,000 USD, mà tài khoản của bạn đang có USD thì thay vì phải đổi sang CAD thì bạn sẽ dùng trực tiếp USD để mua 100.000 đơn vị giao dịch (ở đây có thể hiểu là USD), như vậy số tiền trong tài khoản bạn cần phải có là 100,000 USD.
- Trường hợp (2), dùng 110,816 USD để mua 100,000 EUR thì hiển nhiên trong tài khoản của bạn đang có USD thì bạn chỉ việc bỏ ra 110,816 USD cho giao dịch này.
- Trường hợp (3), dùng 12,052,300 JPY để mua 100,000 EUR, cặp tỷ giá này không có mặt của USD, nên bạn phải quy đổi 12,052,300 JPY sang USD bằng cách sử dụng tỷ giá của cặp USD/JPY. Ví dụ tỷ giá lúc này là 108.755, thì số tiền mà bạn cần có trong giao dịch này là 110,821 USD.
Thực tế, phần mềm MT4 sẽ tự động tính lượng tiền giao dịch theo đơn vị tiền tệ trong tài khoản của bạn, nhưng biết được cách quy đổi lượng tiền này sẽ giúp các bạn quản lý vốn hiệu quả hơn.
- Đối với các sản phẩm tài chính khác: đơn vị sử dụng vẫn là lot (lô), nhưng giá trị khác nhau, ví dụ với Vàng: 1 lot = 100 ounces, với Dầu: 1 lot = 1,000 thùng, trong khi đó với Chỉ số thì 1 lot = 1 Hợp đồng CFD (1 US30, 1 UK100…)…
Ngoài đơn vị lot tiêu chuẩn, hiện nay trên các sàn forex còn phân ra các đơn vị khối lượng nhỏ hơn như mini lot ( = 0.1 lot) và micro lot ( = 0.01 lot). Có sàn còn cung cấp khối lượng tối thiểu là nano lot ( = 0.001 lot). Nhưng không phải là các bạn chỉ lựa chọn một trong số những khối lượng này mà có thể đặt các mức giao dịch khác nhau như 0.02 lot, 0.2 lot, 0.5 lot… chỉ cần thỏa các điều kiện về khối lượng tối thiểu và tối đa được quy định tại mỗi sàn.
Mối quan hệ giữa lot và đòn bẩy
Xét lại trường hợp (1) ở ví dụ trên, tài khoản của bạn phải có ít nhất là 100,000 USD để có thể mua được 1 lot USD/CAD, hoặc nếu bạn chỉ mua với khối lượng micro lot (0.01 lot) thì bạn phải có 1,000 USD, đây cũng không phải là con số nhỏ. Vậy thì sân chơi nào dành cho những nhà đầu tư nhỏ?
Một điểm đặc trưng của thị trường forex chính là đòn bẩy, hay nói cách khác, đòn bẩy chính là một đặc điểm của hình thức giao dịch các CFD.
Đòn bẩy là một công cụ giúp nhà đầu tư có thể giao dịch với các lệnh có giá trị lớn hơn rất nhiều lần so với số tiền thực có trong tài khoản. Các bạn có thể hình dung như sau: thay vì trong tài khoản phải có 100,000 USD thì bạn chỉ cần có 1,000 USD là đã có thể mua 1 lot USD/CAD nếu sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:100, hoặc thậm chí là chỉ cần 100 USD đã có thể mua được 1 lot USD/CAD nếu dùng đòn bẩy với tỷ lệ 1:1000.
Điều này là hoàn toàn có thể xảy ra khi đa số các sàn forex đều cung cấp tỷ lệ đòn bẩy rất cao như 1:500, 1:1000, thậm chí có sàn còn cho phép giao dịch với tỷ lệ 1:2000 và 1:vô cùng.
Với đòn bẩy, các bạn có thể giao dịch với các khối lượng lớn hơn, có thể là 2 lot, 5 lot hay 10 lot, điều này có thể giúp bạn tối đa hóa lợi nhuận, nhưng ngược lại cũng sẽ khiến bạn gặp rủi ro lớn hơn.
Cách tính lợi nhuận và rủi ro khi sử dụng đòn bẩy và khối lượng giao dịch lớn
Các ví dụ minh họa dưới đây sẽ giúp bạn dễ nhận thấy mối quan hệ giữa đòn bẩy và khối lượng giao dịch, tác động của đòn bẩy đến lợi nhuận và rủi ro.
Để tính được lợi nhuận, các bạn xem lại bài viết Pip là gì? Cách tính giá trị của pip. Vì giá trị của pip liên quan trực tiếp đến lợi nhuận hay thua lỗ.
Công thức tính lợi nhuận sẽ là
Lợi nhuận/thua lỗ = khối lượng giao dịch x số pip (thắng/thua) x giá trị của 1 pip
Phần này, chúng tôi sẽ thực hiện 3 ví dụ, mỗi ví dụ là một trường hợp về loại cặp tiền tệ (USD đứng trước, USD đứng sau và không có USD)
Giả sử tài khoản của bạn đang có 1000 USD
Ví dụ 1:
Xét cặp USD/CAD với lệnh Buy
Nếu không sử dụng đòn bẩy, với 1,000 USD, bạn chỉ có thể giao dịch được 0.01 lot = 1,000 USD
Tỷ giá USD/CAD lúc mở lệnh Bid/Ask: 1.32369/1.32370. Xem lại Bid là gì? Ask là gì?
Tỷ giá USD/CAD lúc đóng lệnh Bid/Ask: 1.32510/1.32512
Khi mở lệnh, giá thực hiện sẽ là giá Ask: 1.32370
Khi đóng lệnh, giá thực hiện sẽ là giá Bid: 1.32510, lúc này bạn thắng 14 pips
Với giao dịch này, bạn lời được 1,000 x 14 x (0.0001/1.32510) = 1,0565 USD.
Nếu bạn sử dụng đòn bẩy 1:100 thì khối lượng mà bạn có thể giao dịch được là 100,000 tương ứng với 1 lot trong khi chỉ cần ký quỹ (Margin) 1,000 USD. Xem Margin là gì?
Lúc này, lợi nhuận của bạn sẽ là = 100,000 x 14 x (0.0001/1.32510) = 105.65 USD.
Ví dụ 2
Xét cặp EUR/USD với lệnh Sell, tỷ giá mở lệnh Bid/Ask: 1.10821/1.10822
Khi mở lệnh, giá thực hiện là 1.10821. Bán cặp EUR/USD nghĩa là bạn bán EUR và đổi lấy USD hay nói cách khác là dùng EUR để mua USD. Nếu bạn Sell 1 lot thì phải dùng 100,000 EUR để mua 110,821 USD hay nói cách khác, tài khoản của bạn phải có 110,821 USD. Nhưng bạn chỉ có 1,000 USD, chính vì thế không thể Sell 1 lot, khối lượng tối đa mà bạn có thể giao dịch trong trường hợp không dùng đòn bẩy là 0.009 lot (=1,000/110,821) = 900 EUR. Lệnh của bạn có Margin = 997.4 USD (=0.009 x 110,821)
Tỷ giá khi đóng lệnh Bid/Ask = 1.11101/1.11102, giá thực hiện sẽ là 1.11102, lúc này bạn thua 28.1 pips. Thua lỗ của giao dịch này là 900 x 28.1 x 0.0001 = 2,529 USD
Nếu sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:100, bạn có thể giao dịch với khối lượng là 0.9 lot = 90,000 EUR. Margin lúc này vẫn là 997.4 USD, nhưng thua lỗ sẽ là 90,000 x 28.1 x 0.0001 = 252.9 USD.
Ví dụ 3
Xét cặp EUR/JPY với lệnh Buy, tỷ giá mở lệnh Bid/Ask: 120.426/120.428
Khi mở lệnh, giá thực hiện là 120.428. Mua 1 lot EUR/JPY nghĩa là dùng 12,042,800 JPY để mua 100,000 EUR. Nếu tỷ giá USD/JPY lúc này là 108.709 thì 12,042,800 JPY = 110,780 USD, nghĩa là trong tài khoản của bạn phải có 110,780 USD. Nhưng tài khoản của bạn chỉ có 1,000 USD và bạn không dùng đòn bẩy, thì khối lượng tối đa của lệnh này là 0.009 lot (=1,000/110,780) = 900 EUR. Margin của lệnh này là 997.02 USD ( =110,780 x 0.009). Giả sử lệnh này bạn thua, tỷ giá đóng lệnh là Bid/Ask: 120.012/120.014, giá thực hiện sẽ là 120.012, lúc này bạn thua 41.6 pips.
Với giao dịch này, bạn bị thua lỗ 900 x 41.6 x (0.01/108.780) = 3.44 USD với 108.780 là tỷ giá USD/JPY lúc đóng lệnh.
Nếu sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:500, bạn có thể giao dịch với 4.5 lot = 450,000 EUR. Margin của lệnh vẫn là 997.02 USD
Thua lỗ lúc này sẽ là 450,000 x 41.6 x (0.01/108.780) = 1,721 USD, mức thua lỗ này lớn hơn cả số tiền trong tài khoản. Điều này trong thực tế sẽ không xảy ra vì các sàn forex sẽ áp dụng tỷ lệ Margin call và Stop out cho lệnh của bạn để tài khoản không bị âm. Nhưng ví dụ này là để chứng minh dùng đòn bẩy quá cao sẽ rất rủi ro, rất dễ cháy tài khoản. Xem thêm Margin call là gì? Stop out là gì?
Với 3 ví dụ trên, các bạn cũng có thể thấy đòn bẩy, đi kèm khối lượng lớn tác động lên lợi nhuận và rủi ro trong đầu tư forex. Một khối lượng lớn cùng tỷ lệ đòn bẩy cao sẽ giúp nhà đầu tư đạt được lợi nhuận nhanh chóng và tối đa nhất, nhưng cũng khiến cho tài khoản của nhà đầu tư dễ cháy “khét lẹt”.
Tất nhiên việc sử dụng khối lượng và đòn bẩy như thế nào còn phụ thuộc vào nhu cầu, nguồn vốn, kinh nghiệm và khả năng chịu rủi ro của mỗi người. Nhưng với một nhà đầu tư mới, chúng tôi khuyên các bạn nên sử dụng các khối lượng giao dịch nhỏ, chỉ từ 0.01 lot và sử dụng đòn bẩy thấp. Khi đã có kinh nghiệm và đủ tự tin giao dịch trên thị trường thì có thể tăng lên thành 0.1 lot hay 0.5 lot hay 1 lot, 2 lot… hãy kết hợp tỷ lệ đòn bẩy cho hợp lý, đừng quá cao để tránh tài khoản bị cháy bạn nhé.
Khi hiểu được Lot là gì?, Pip là gì? và mối quan hệ giữa lot và đòn bẩy sẽ giúp các bạn xây dựng được chiến lược đầu tư một cách an toàn và hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, quan trọng hơn nữa là đầu tư vào kiến thức, có kiến thức sẽ tự tin hơn trên thị trường.