Phân tích kỹ thuật được mệnh danh là vũ khí không thể thiếu của trader trên các thị trường tài chính. Với sự phổ biến và tính năng dễ sử dụng của nó thì hiện nay, phân tích kỹ thuật được ưa chuộng hơn so với phân tích cơ bản, đặc biệt là trong thị trường forex. Ở bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu về phân tích cơ bản thì hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ phân biệt được 2 phương pháp và có thể lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với mình để áp dụng vào việc đầu tư trên thị trường.
Phân tích kỹ thuật là gì?
Phân tích kỹ thuật là phương pháp phân tích xu hướng và biến động về giá cả và khối lượng của tài sản trong quá khứ và hiện tại để dự báo xu hướng của giá trong tương lai. Các sản phẩm có thể được áp dụng phân tích kỹ thuật bao gồm các tài sản tài chính như cổ phiếu, chứng khoán phái sinh, trái phiếu, tiền tệ, tiền điện tử hay các loại hàng hóa như vàng, dầu, nông sản…nói chung là tất cả các loại hàng hóa mà giá của chúng phụ thuộc vào mối quan hệ cung – cầu.
Nếu như trong phân tích cơ bản, nhà đầu tư phải nghiên cứu tất cả các yếu tố tác động đến thị trường như chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, các yếu tố kinh tế, xã hội…và cần nhận biết được mức độ tác động của chúng đến giá cả trên thị trường là mạnh hay yếu thì có vẻ như việc làm này rất khó khăn và mất nhiều thời gian, hơn nữa, nếu không phân tích và nhận định chính xác, dễ gặp phải lỗi nguyên nhân – kết quả vì các yếu tố trên thị trường đều có sự tác động qua lại lẫn nhau. Trong khi với phân tích kỹ thuật, nhà đầu tư chỉ cần tập trung vào một dữ liệu duy nhất, đó chính là biến động giá. Chính vì thế, phân tích kỹ thuật được sử dụng phổ biến hơn so với phân tích cơ bản.
Tuy nhiên, nếu áp dụng cả 2 phương pháp này cùng lúc và cả 2 đều cho ra kết quả như nhau thì khả năng thành công của giao dịch là rất lớn.
Các nguyên lý cơ bản của phân tích kỹ thuật
Giống như phương pháp phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật cũng có các nguyên lý cơ bản để minh chứng rằng phương pháp này là hoàn toàn phù hợp với thị trường tài chính hiện tại.
Giá cả thị trường phản ảnh tất cả mọi thứ
Nền tảng của phân tích kỹ thuật xuất phát từ lý thuyết Dow với nhận định rằng giá cả phản ánh tất cả các thông tin liên quan. Bất kỳ các yếu tố nào tác động đến cung – cầu, tức là tác động đến giá cả như các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội…dù ít hay nhiều thì đều phản ánh lên giá cả. Ý nghĩa của nguyên lý này là nhà đầu tư chỉ cần nhìn vào biểu đồ giá là biết được tác động của tất cả các yếu tố khác lên giá mà không cần phải phân tích riêng từng yếu tố và việc phân tích riêng lẻ các yếu tố đôi khi mang lại những sai sót nhất định, chẳng hạn như yếu tố đó không ảnh hưởng đến giá nhưng nhà đầu tư lại phân tích tác động của nó đến giá, hoặc mức độ ảnh hưởng của nó không đáng kể dẫn đến các kết quả đi sai hướng.
Giá cả di chuyển theo xu hướng
Nguyên lý này có nghĩa là giá cả luôn dịch chuyển theo một xu hướng cụ thể nào đó, có thể là đi lên (upside), đi xuống (downside) hoặc đi ngang (sideway) và trong thực tế thì chúng ta có thể thấy được những xu hướng đó rất rõ trên đồ thị giá. Nếu phủ nhận nguyên lý này, đồng nghĩa với việc cho rằng giá dịch chuyển không theo một xu hướng nào thì phương pháp phân tích kỹ thuật xem như “vô dụng” vì mục đích chính của phân tích kỹ thuật là dự báo về xu hướng của giá, mà giá không đi theo xu hướng, nghĩa là giá luôn luôn di chuyển loạn xạ, hỗn độn thì những dự báo về xu hướng của giá là sai, là không có ý nghĩa.
Lịch sử có xu hướng lặp lại
Một câu hỏi đặt ra là Cái gì sẽ được lặp lại? và câu trả lời hợp lý nhất có lẽ là “Tất cả mọi thứ liên quan đến giá, hành vi của giá sẽ được lặp lại”
Từ các chu kỳ tăng/giảm của giá, các mô hình giá, các điểm đảo chiều, các điểm tiếp diễn xu hướng, các mức hỗ trợ/kháng cự…tất cả đều đã xảy ra trong quá khứ và lặp đi lặp lại nhiều lần. Nhà đầu tư phân tích kỹ thuật sẽ dựa vào đó để tìm ra những điểm mà lịch sử có khả năng được lặp lại để tìm kiếm các cơ hội giao dịch.
Công cụ phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật là tên gọi chung của các phương pháp phân tích dựa trên dữ liệu giá hiện tại và quá khứ để dự đoán xu hướng của giá trong tương lai. Nhà đầu tư phân tích kỹ thuật sẽ sử dụng các công cụ (hay phương pháp) khác nhau để thực hiện việc phân tích đó. Trong đó bao gồm 3 công cụ chủ yếu đó là: Mô hình nến, Mô hình giá và Chỉ báo kỹ thuật.
- Phân tích kỹ thuật với mô hình nến
Mô hình nến hay nói đầy đủ hơn là Mô hình nến Nhật là một công cụ mà nhà đầu tư phân tích kỹ thuật dựa vào đặc điểm của các nến Nhật để xác định hành vi của giá ở quá khứ và hiện tại, từ đó dự đoán chiều hướng đi của giá trong tương lai. 4 dữ liệu về giá (giá mở cửa, giá đóng cửa, giá cao nhất, giá thấp nhất) thể hiện trên mỗi nến Nhật sẽ cho thấy hành vi của giá cũng như tâm lý thị trường trong một phiên giao dịch cụ thể.
Phân tích kỹ thuật dựa vào mô hình nến là việc quan sát các cây nến tín hiệu (có thể là một, hai, ba hoặc nhiều hơn) xuất hiện độc lập hoặc trong một xu hướng giá đã được hình thành rõ ràng trước đó.
Ví dụ: với mô hình nến Evening Star (Mô hình nến Sao Hôm), 3 cây nến tín hiệu chính là 3 cây nến như hình dưới:
Đặc điểm: cây nến đầu tiên tăng mạnh, cây nến thứ 2 không có thân nến hoặc thân nến rất nhỏ (Doji, Hammer, Spinning Top), cây nến thứ 3 là cây nến giảm, chiều dài của thân nến hơn 50% cây nến thứ nhất.
Nếu mô hình nến này xuất hiện sau một xu hướng tăng giá trước đó thì nhà đầu tư có thể dự đoán một sự đảo chiều có thể xảy ra, tức là một xu hướng giảm sẽ hình thành ngay sau đó.
- Phân tích kỹ thuật với Mô hình giá (Chart pattern)
Khi giá cả biến động trên thị trường, chúng thường sẽ di chuyển theo một trật tự nhất định nào đó và tạo nên những hình thù, hình dạng đặc biệt mà người ta gọi đó là các mô hình giá. Chuyển động của giá đôi khi được ví như những con sóng, có lúc mạnh, lúc yếu, có lúc sóng đi lên, sóng đi xuống, hay đi ngang…hình dạng của những con sóng đó thể hiện được hành vi của giá và tâm lý thị trường trong một khoảng thời gian xác định mà nhà đầu tư dựa vào đó để xác định xu hướng của giá trong tương lai.
Có rất nhiều mô hình giá được sử dụng trong phân tích kỹ thuật với những cái tên rất tượng hình như: Mô hình giá Vai – đầu – vai (Head and shoulders), Mô hình giá Lá cờ (Flag Pattern), Mô hình giá Chữ nhật (Rectangle), Mô hình giá Chiếc cốc và tay cầm (Cup and Handle)…giá sẽ di chuyển tạo thành các mô hình có hình dạng giống như tên gọi của nó. Ví dụ: mô hình giá Chiếc cốc và tay cầm thì các chuyển động của giá trên biểu đồ trong một khoảng thời gian nào đó sẽ tạo thành hình dáng giống như Chiếc cốc và tay cầm, như hình vẽ bên dưới:
Hay mô hình giá Lá cờ
- Phân tích kỹ thuật với các chỉ báo kỹ thuật
Chỉ báo kỹ thuật là công cụ được sử dụng phổ biến nhất trong phân tích kỹ thuật bởi các tính năng đơn giản hơn so với 2 công cụ trên.
Chỉ báo kỹ thuật được tạo thành từ các phép tính dựa trên các dữ liệu giá và khối lượng trong lịch sử. Trong các nền tảng giao dịch, ví dụ như phần mềm MT4, các chỉ báo kỹ thuật được biểu diễn như một biểu đồ mà nhà đầu tư dựa vào đó để xác định xu hướng tiếp theo của giá. Có rất nhiều chỉ báo kỹ thuật được sử dụng, một số chỉ báo phổ biến và được rất nhiều trader ưa chuộng như MACD, RSI, Bollinger Bands, MA, ADX, Ichimoku…
Các chỉ báo kỹ thuật trên phần mềm MT4
Ưu điểm và Nhược điểm của phân tích kỹ thuật
Ưu điểm
- Phân tích kỹ thuật không cần quan tâm đến giá trị nội tại của giá mà chỉ quan tâm đến diễn biến của giá trong hiện tại và quá khứ. Đồng thời có thể áp dụng được trên tất cả các loại hàng hóa mà giá cả chịu tác động của mối quan hệ cung – cầu.
- Phân tích kỹ thuật giúp cho trader có thể đưa ra các dự đoán chính xác, xác định được các điểm ra/vào lệnh hợp lý để tăng lợi nhuận và hạn chế rủi ro.
- Được cung cấp một hệ thống các công cụ phân tích đa dạng, giúp các trader có thể lựa chọn công cụ phù hợp nhất với chiến lược của mình.
- Không cần tốn quá nhiều thời gian để nghiên cứu các yếu tố tác động đến giá như phân tích cơ bản, với phân tích kỹ thuật, nhà đầu tư có thể mất ít thời gian hơn để nghiên cứu các công cụ như các mô hình giá, mô hình nến hay chỉ báo kỹ thuật vì thông tin về các công cụ này được chia sẻ rất rộng rãi do tính phổ biến của nó.
Nhược điểm
- Không phải tất cả các mô hình kỹ thuật, các chỉ báo đều hoạt động đúng, đặc biệt là trong những lúc thị trường bị tác động bởi những tin tức cực kỳ quan trọng
- Phân tích kỹ thuật có tính tương đối: với cùng một đồ thị giá và một chỉ báo kỹ thuật nhưng 2 trader sẽ cho ra kết quả phân tích khác nhau và rất có thể sẽ cho ra các dự đoán đối nghịch nhau về hướng đi của giá
- Phân tích kỹ thuật phụ thuộc vào tính chủ quan của trader: nếu nhà đầu tư tin vào thị trường pullish thì có thể kết quả phân tích sẽ nghiêng về hướng thị trường tăng và ngược lại.
- Trong một số thị trường tài chính, phân tích kỹ thuật phải được kết hợp với phân tích cơ bản, đặc biệt là thị trường chứng khoán.
Vì sao nên sử dụng phân tích kỹ thuật trong đầu tư forex?
Trong thị trường forex, đặc biệt là trong ngắn hạn và trung hạn, nhà đầu tư có xu hướng sử dụng các phương pháp phân tích kỹ thuật hơn là phân tích cơ bản. Thị trường forex ngày nay là một mạng lưới rất rộng và mọi hoạt động đầu tư đều được kiểm soát, rất khó bị thao túng giá, chính vì thế, phân tích kỹ thuật sử dụng ở thị trường forex sẽ hiệu quả hơn so với các thị trường khác. Hơn nữa, các trader nhỏ lẻ thường sẽ không có điều kiện tiếp xúc với các tin tức kinh tế chuyên sâu và kịp thời nên khả năng sử dụng phân tích cơ bản bị hạn chế, ngược lại, đối với phân tích kỹ thuật, các sàn forex luôn tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư bằng cách cung cấp hầu hết các công cụ hỗ trợ cho việc phân tích.
Tuy nhiên, để áp dụng thành công các phương pháp phân tích kỹ thuật trên thị trường, các bạn cần lưu ý một số vấn đề sau: thứ nhất là trong dài hạn, một mô hình giá, hay một chỉ báo có thể sẽ không chính xác, vì những biến động của giá trong dài hạn thường bị chi phối nhiều hơn bởi các yếu tố kinh tế, chính trị, vì vậy khi phân tích xu hướng của giá trong dài hạn, các bạn nên kết hợp cả phân tích kỹ thuật lẫn phân tích cơ bản. Thứ hai, cần loại bỏ yếu tố chủ quan của bản thân bởi nó tác động trực tiếp đến kết quả phân tích dẫn đến những giao dịch sai lầm.
Dù là phân tích cơ bản hay phân tích kỹ thuật thì điều quan trọng là các bạn phải luyện tập phân tích thật nhiều để hình thành nên những kinh nghiệm cho bản thân. Mỗi phương pháp đều có hàng trăm yếu tố kinh tế, xã hội (phân tích cơ bản) và hàng trăm mô hình kỹ thuật hay chỉ báo (phân tích kỹ thuật)…chỉ lựa chọn một vài công cụ trong mỗi phương pháp để luyện tập và tìm hiểu thật kỹ, đừng quá ôm đồm khi công cụ nào cũng biết mà không có cái nào là hiểu biết chuyên sâu cả.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG